sarma

Dit stukje maakt deel uit van een reeks in De Morgen met beschouwingen in de marge van het KunstenFESTIVALdesArts, afwisselend geschreven door Jeroen Peeters en Jeroen Versteele.

Al jaren heeft het KunstenFESTIVALdesArts een gaatje als logo, netjes geperforeerd in posters en brochures. Is het een kogelgat? Een kijkgaatje of venster op onze omgeving? Of is het niet meer dan een blind gat, waar gebakken lucht en spoken zich doorheen kunnen bewegen?

Paul Auster schrijft in The Book of Illusions: “De wereld zit vol gaten, zeer kleine openingen van betekenisloosheid, microscopische scheuren waar de geest doorheen kan wandelen, en eens je aan de andere kant van zo’n gat bent, dan ben je vrij van jezelf, vrij van je leven, vrij van je dood, vrij van alles dat je toebehoorde.”

Als het gaatje staat voor het najagen van spoken en blinde vlekken, dan is dat op het KunstenFESTIVALdesArts niet minder dan een sport. De Braziliaanse choreograaf Bruno Beltrão suggereerde zelfs hoe je dat als oefening kunt integreren in de ochtendgymnastiek. In H2-2005 staat een performer met zijn rug naar het publiek terwijl een andere minutenlang achteruit loopt. Hij verkent de blinde ruimte achter zijn rug, dribbelt zijn lichaam door de scheuren in zijn leefwereld. Wat zien we wel en wat zien we niet?

In China lopen heel wat mensen achterwaarts naar hun werk, het is een bekende Tai Chi-oefening om de gewrichten te trainen. Maar ook de mentale versie heeft een geschiedenis. Denk bijvoorbeeld aan de hoogmoedige kunstenaars op Dantes Louteringsberg, die hun illusies als rotsblokken op hun rug meeslepen. Onder het gewicht kunnen ze niet langer met hun neus in de wind lopen. Wat beweegt er zich achter onze rug?