sarma

Maskers spreken al eeuwen tot de verbeelding, nodigen uit tot een spel van verbergen en tonen, identiteit en transformatie. In het kader van het Driemastfestival zette de Antwerpse danswerkplaats wp Zimmer afgelopen weekend een Bal Masqué op om die thematiek met modeontwerpers en kunstenaars uit te diepen. Voorafgaand aan het eigenlijke bal was er een programma van voorstellingen, installaties en video’s, dat alles voor gemaskerde toeschouwers, die elkaar naar hartelust konden bespieden.

Bezoekers werden verzocht in zwarte kledij op te dagen, zich aan het maskerboudoir een masker uit te kiezen en dat vervolgens de hele avond op te houden. Een twintigtal eigentijdse ontwerpen werd speciaal voor het evenement gecreëerd door modeontwerpers. Voor ieder wat wils: een geschilderde censuurstreep van Veronique Branquino over de ogen, een wit Elvismasker van Margiela, een wapperende moustache van Peter Pilotto of een zeeroversooglapje van Lieve Van Gorp. Ondergetekende ging op weg met een roodlederen masker van Michael Verheyden, “een mix van klassiek en over-the-top-Hollywood-geweld, een sterk beeld in een wild maar zacht materiaal.” Jawel!

De vreemde gedeelde situatie van gemaskerde toeschouwers was uitgangspunt voor de performance van Random Scream, Every-body is. Op een monitor verschijnen uitspraken over wat iedereen zoal doet: sterven, klaarkomen, evolueren, twijfelen, slagen, bidden, zwarte kleren dragen, spreken, liegen. Met zeven performers voeren Davis Freeman en Lilia Mestre eenvoudige handelingen uit die zich aanvankelijk verhouden tot de ondertitels. Die acties worden indivueler, hun timing door elkaar gegooid, zodat groteske combinaties ontstaan. Twee dansers lopen rond als apen, een andere hangt zich op, terwijl een vierde vraagt of dat alles niet wat theatraler kan. Het geflirt met obsceniteiten lijkt wat gemakkelijk effectbejag, maar daar stopt het niet. Via de beelden en ondertitels gaan ook de uiteenlopende toeschouwersrollen die ze uitlokken door elkaar lopen: theaterbezoeker, voyeur, ramptoerist, getuige, fan. Ditmaal houden die zich ook letterlijk achter maskers op.

Het Franse choreografenduo Etienne Bideau-Rey en Gisèle Vienne werkt vaak met poppen, mannequins en hun mechanische bewegingsesthetiek. In Tranen Veinzen is hun mensbeeld er niet minder cynisch op geworden, de maskerade zit daar op dubbelzinnige wijze in verdoken. Een Ikea-droominterieur verschijnt hier als een puinhoop en reveleert misschien wel meer over de getormenteerde personages dan het toedekt. In dat desolate landschap slepen een man en een vrouw zich moedeloos voort, hun doen en laten wordt volledig voorgeschreven door een soundtrack. Als ze hun kleren uittrekken ontwaar je lichamen vol blauwe plekken, bloedkorsten en littekens. Waarom geloven we zo graag dat die fijnzinnige maquillage ook werkelijk iets over die mensen vertelt?

Zonder overkoepelend thema zouden die performances wat weinig om het lijf hebben, samen met een zorgvuldige videoselectie rond identiteit en transformatie en enkele installaties werd het Bal Masqué een soort essay over maskerades. Om middernacht was er dan het eigenlijke bal. Meer dan een publiekstrekker op de affiche is dat echter niet geweest: de reproductie van een complex sociaal gegeven verwerd tot een wat vervelende koketterie zonder artistieke meerwaarde.