sarma

"Om van je te houden, aanvaard ik het risico te vallen." (Thomas Hauert)

1.

Dans is in ons land in alle opzichten een jonge kunst. In 1969 pas werd het Ballet van Vlaanderen opgericht, de eerste klassieke compagnie in onze contreien. Vanaf 1980 begonnen jonge dansers - onder wie Anne Teresa De Keersmaeker - een eigen moderne danstaal te ontwikkelen. Er is ondertussen hard gewerkt. Sinds enkele jaren staat Brussel als een dansstad gemarkeerd op de wereldkaart. In het zog van de choreografische ontwikke¬lingen (De Keersmaeker, Platel, Fabre, Vandekeybus, enz.) kwamen zich vele jonge choreo¬grafen in Vlaanderen en vooral in Brussel vestigen. De oprichting van P.A.R.T.S., de school die Anne Teresa De Keersmaeker in 1995 in Brussel begon, betekende een bijkomend elan voor Brussel als dansstad. Vele jonge choreografen werken hier, leven hier, maken hier hun creaties.

2.

Eén van hen is Thomas Hauert. Hij werd geboren in een dorpje in Zwitserland. Als kleine jongen danste hij in de gang van het ouderlijk huis. Toen hij vijf of zes was, bezocht hij met zijn ouders een voorstelling van Holiday on Ice. Ergens in zijn hoofd besloot hij toen danser te worden. Na zijn opleiding als onderwijzer in Zwitserland, kwam hij in de Rotterdamse Dansacademie terecht en daarna in het gezelschap van Anne Teresa De Keersmaeker in Brussel. Daar creëerde hij o.a. mee de voorstellingen Erts, Mozart Concert Aria's en Kinok. Maar toen en daar reeds was duidelijk - hij maakte toen o.a. een choreografische 'oefening' op Dziga Vertovs De man met de camera - dat hij zich als creator wilde profileren. Belangrijk was ook zijn ontmoeting met choreograaf-improvisator David Zambrano. Na een solo in 1997 creëerde hij in 1998 met vijf dansers de voorstelling Cows in Space, waarmee hij op de belangrijke bijeenkomst voor jonge choreografen in Bagnolet (Frankrijk) meteen in de prijzen viel. Sindsdien maakte hij een aantal soloprojecten en werkte hij verder aan zijn volgende groepschoreografieën (o.a. Pop-Up Songbook en Jetzt) met dezelfde dansers: Sara Ludi, Samantha van Wissen, Mark Lorimer, Mat Voorter en Thomas zelf; een uitzonderlijk stabiele, jonge groep, die zeer geïnteresseerd is in het 'onderzoekswerk' dat zij tijdens de opbouw van de choreo¬grafieën kan verrichten. Thomas is wel 'de choreograaf van de groep', maar legt er toch steeds de nadruk op dat het werk in collectief verband gebeurt en dat zijn dansers 'medecreators' van de voorstellingen zijn. De naam van de groep is ZOO, wat we - veelbetekenend - kunnen vertalen als 'het kijken naar dieren', en dan in het bijzonder naar die meest bizarre dierenvariant, nl. 'de mens'.

"Woensdag. Ik wandelde door de met eucalyptussen omzoomde laan, toen plotseling van achter een boom een koe opdook. Ik bleef staan en we keken elkaar oog in oog. Haar koe-zijn verraste mijn mens-zijn zozeer - dit moment waarop onze blikken elkaar kruisten was zo vol spanning - dat ik de kluts kwijtraakte als mens, dat wil zeggen als lid van de menselijke soort." (Witold Gombrowicz)

3.

In het werk van Thomas Hauert zitten steevast twee invalshoeken: enerzijds werkt hij met zijn dansers op improvisatorische momenten, op absoluut niet vastgelegde sequensen en anderzijds bestaat zijn vertrekpunt vaak uit welomlijnde geometrische of spatiale patronen die de choreografie ingrijpend bepalen. Precies deze dualiteit tussen ‘vastgelegd’ en ‘niet-vastgelegd’ maakt de levendigheid uit van Hauerts choreografieën. Hauert heeft een geweldig vertrouwen in de intelligentie en de spontane reacties van het lichaam: wat we aan beweging improviseren, hadden we nooit vooraf kunnen bedenken en wat we volgens gekozen patronen uitvoeren verwerft een lichamelijke meerwaar¬de die we ons in theorie niet hadden kunnen inbeelden. Dansen als praktijk, als een doen van het lichaam.

4.

Thomas Hauert creëert niet 'zomaar'; er zit een denken, een filosofie achter zijn passen en bewegingen. In Cows in space onderzocht hij o.a. de ruimte 'tussen' de dansers en wilde hij de toeschouwers de indruk geven dat ze in een rijdende trein zaten en van daaruit een landschap-met-koeien waarnamen alsof dat in beweging was; een poging om de perceptie van de toeschouwers te manipuleren. In Pop-Up Songbook werd, naast het lichaam, ook de stem aan het onderzoeksterrein toegevoegd en bovendien experimenteerden Hauert en zijn dansers hier reeds intensief met evenwicht en zwaartekracht: in een lange sequens van deze voorstelling proberen de performers b.v. de meest uiteenlopende bewegingen uit, staande op één been... In Jetzt werd het onderzoek naar gewichtloosheid voortgezet: alle mogelijke zweeftoestanden tussen vallen en landen werden uitgetest; wat gebeurt er met het lichaam tussen het begin en het einde van een val? De daaropvolgende solo die Thomas Hauert creëerde heette Do you believe in gravity? Do you trust the pilot?...

"In een toestand van evenwicht had het leven nooit kunnen ontstaan, de groeiende complexiteit van de vormen had in die toestand niet kunnen verschijnen. Het is, integendeel, in een constante toestand van onevenwicht, zoals die van een man, die in de rug geduwd, achter zijn eigen centrum van zwaartekracht aanloopt, om niet te vallen, dat het leven mogelijk is gewor¬den." (Bioloog Henri Laborit)

5.

Vandaag maakt Thomas Hauert een nieuwe groepsvoorstelling die voortbouwt op zijn ervaringen opgedaan in zijn solo 'about gravity'. De stem zal opnieuw aanwezig zijn in dit groepspro¬ject: "we willen zelf liedjes schrijven", maar essentieel wordt uitgegaan van dé tegenstelling die het theater beheerst, nl. de contradictie tussen het Echte en het Geveinsde, tussen waar en niet-waar. De schoonheid van een kunstwerk is ook het genot van de leugen dat we daarin zien. Geen preten¬tie meer hebben over de werkelijkheid. "De leugen, het ver¬tellen van mooie, onware dingen is het eigenlijke doel van Kunst", schreef Oscar Wilde...
Thomas Hauert wil dit keer met theatrale elemen¬ten werken, met persona¬ges... Wanneer word je een personage? Als je je armen op een bepaalde manier beweegt, anders dan de ande¬ren? Wanneer krijgt je lichaamshou¬ding iets van een karak¬ter? Hoe verander je je - zichtbaar, voor het publiek - door bepaalde bewegin¬gen? Als je teksten gaat uitspreken, kom je dan vanzelf dich¬ter bij een perso¬nage? Maar de beweging heeft toch ook haar rechten? Zoveel vragen, zonder antwoorden. De voorstelling zal het (voorlopige) uitsluitsel brengen.

"Wat is er positief, de zwaarte of de lichtheid? Parmenides antwoordde: het lichte is positief, het zware is negatief. Had hij gelijk? Dat is de vraag. Eén ding is zeker. De tegenstel¬ling zwaar-licht is de meest mysterieuze en meest dubbelzinni¬ge van alle tegenstellingen." (Milan Kundera)