sarma

Artistieke tweeling maakt eigenzinnige groepschoreografie

Voorstelling draait rond spanning tussen gelijkenis en verschil

(tijd) - De artistieke tweeling Thomas Plischke en Kattrin Deufert gaat vanavond met de voorstelling 'Directory #3: Tattoo' in première in Antwerpen. De twee grijpen terug naar het format van de groepschoreografie: via een ingenieus systeem zoeken ze naar bewegingen die alle dansers evenveel toebehoren en die vooral hun verschillen in de verf zetten.

Thomas Plischke en Kattrin Deufert ontmoetten elkaar in 2001, tijdens een tiendaags evenement dat Plischke organiseerde in de Brusselse Beursschouwburg. Naar het voorbeeld van Andy Warhols 'Factory' leefden en werkten artiesten van diverse pluimage tien dagen lang samen in één ruimte. Plischke was toen net afgestudeerd aan de dansopleiding PARTS, maar had al naam gemaakt als choreograaf met briljante solo's en twee groeps-choreografieën. De ontmoeting had grote gevolgen. Deufert en Plischke delen sindsdien leven en werk, als 'artistieke tweelingen' zoals ze het zelf omschrijven.

Hun 'Directory #3: Tattoo' gaat nu in deSingel in première. Op 'As if (it was beautiful)' na heet elk werk van het tweetal 'Directory', gevolgd door een nummer en een titel. Het maakt meteen hun bedoeling duidelijk: Deufert en Plischke willen de werkelijkheid 'opsommen'. Ze zoeken in hun leven en werk naar een manier om alle classificaties die ons denken bepalen te omzeilen. Sinds lange tijd weigert Plischke zich nog choreograaf of danser te noemen, al maakt hij wel voorstellingen waarin gedanst wordt. Warhol achterna willen ze door hun levenswijze zelfs de grens tussen kunst en leven opschorten. 'Directory 1 & 2' bieden een blik op leven én werk van het duo. Zelfs aan de manier waarop we gewoonlijk onderscheidingen aanbrengen in de werkelijkheid hebben de twee een broertje dood.

Het idee van de artistieke tweeling is daaruit gegroeid: vergeleken met duo's als broer en zus of man en vrouw is de tweeling een buitenbeentje: niet mannelijk, niet vrouwelijk, geen duo maar ook geen eenheid. Bij een 'artistieke' tweeling valt ook het onderscheid auteur-uitvoerder weg. Al die onderscheidingen zijn, volgens de tweeling, ficties die voorbijgaan aan het feit dat mensen met elkaar niets delen dan verschillen.

Estafette

'Directory #3: Tattoo' is een poging tot antwoord op de vraag hoe dan nog communicatie mogelijk is. Deufert en Plischke keren terug naar het klassieke format van een groepschoreografie. Behalve zijzelf nemen drie Bulgaarse en Roemeense dansers en de Duitse componist Hubert Machnik eraan deel. De uitdaging was: hoe vermijden we de klassieke werkwijze waarbij de choreograaf een beweging voortoont en de anderen die imiteren. Of nog: hoe kunnen we bewegingen ontwikkelen die iedereen op gelijke wijze toebehoren?

Ze vonden het antwoord in een simpele omkering van het woord choreo-grafie, 'beweging-schrijven'. Ze lieten iedereen een tekst schrijven over een persoonlijke herinnering. Die werd doorgegeven aan een andere danser om er bewegingen bij te verzinnen. Die schreef zijn bewegingen dan neer in een nieuwe tekst, die bij een volgende danser belandde. Die estafette van schrijven-bewegen-schrijven ging door tot het materiaal weer bij de oorspronkelijke verteller belandde. Zo ontstonden vijf boeken met notities en vijf bewegingsreeksen zonder auteur. Maar elke danser bleef dat gedeelde materiaal op zijn manier uitvoeren.

Die spanning tussen wat de dansers delen, het bewegingsmateriaal, en wat hen onderscheidt, de persoonlijke, concrete belichaming ervan, vormt de kern van de voorstelling. Slechts één keer wordt, bij wijze van contrast, een beweging unisono uitgevoerd. Componist Machnik ging met de geschreven neerslag van dat ontwikkelingsproces aan de slag om zijn elektronische score te maken.

Vruchtbaar

Waar dat toe leidt? Dat beweging een medium wordt om verhalen over te dragen. Iedereen, ook in het gewone leven, vult eenzelfde beweging altijd weer op een strikt persoonlijke manier in. Doorgaans overheerst het fictieve idee van een algemene, door iedereen gedeelde anatomie. Elk individu is dan slechts een verbijzondering van dat algemene idee. Zo wordt steeds het algemene, nooit het verschillende, bevestigd. In politiek turbulente tijden als deze, is hun benadering van de ander wellicht vruchtbaarder, besluiten Deufert en Plischke.

Pieter T'JONCK

'Directory #3: Tattoo', van 8 tot 11 feb., deSingel, Antwerpen, 03/248.28.28, www.desingel.be.

Op 17 februari staan 'Directory 1 & 2' in de Vooruit in Gent, 09/267.28.28, www.vooruit.be.

saskiav