Gekluisterde blikken

De Tijd 21 Apr 2005Dutch

item doc

Gekluisterde blikken

Procession

Dinsdag 19 aprilSTUK, Leuven

(tijd) - Vorig seizoen toonde Commerce, het gezelschap van de dansers-choreografen Thomas Mc Manus en Nic Haffner in Leuven een eerste versie van hun nieuwe werk 'Procession'. Het stuk heeft sindsdien een hele weg afgelegd, blijkt bij de opvoering die ze nu brengen.

Processies zijn vreemde dingen: ze hangen tussen theater en ritueel, als deelnemer ben je zowel toeschouwer van een opvoering als deelnemer aan een symbolische act. Dat geldt in zekere zin ook voor het haast ongerijmde experiment dat Mc Manus en Haffner in dit stuk opvoeren. Als ze binnenkomen gaan ze tegenover elkaar staan, en stappen op elkaar toe tot hun neuzen elkaar raken. Dan nemen ze enkele stappen terug en sluiten de ogen. Zo cirkelen ze enkele keren rond op het podium, Mc Manus in grote bogen, Haffner met kleine stappen, tot ze elkaar weer ontmoeten en weer besnuffelen. Een essentieel element van dans, het visuele contact tussen dansers en/of het publiek valt weg. Plots is er alleen de concentratie van de twee mannen op elkaars fysieke aanwezigheid.

Dan stapt Haffner echter uit die kring. Hij opent zijn ogen en begint aan een curieuze dans: een hinkstapsprong gevolgd door een mallotige pirouette. Zijn ene voet gehaakt rond zijn andere been huppelt hij rond zijn eigen as. Waarop Mc Manus zich weer pal, neus aan neus, voor hem komt posteren. Vanaf nu blijven de blikken, de neuzen en de voorhoofden van de twee mannen voor haast het hele verdere verloop van het stuk aan elkaar gekluisterd. Dat is, als dansante propositie, nog uitzonderlijker dan het blindemanspelletje uit het begin. Niets zo belangrijk immers als de blik om richtingen uit te zetten, om contacten te leggen, nog voor er echt bewogen wordt.

De blik van de danser laat je als kijker toe te anticiperen op wat komt, creëert een verwachting. Die valt hier volkomen weg, omdat de blik geen relatie meer heeft tot de ruimte of de toeschouwer, maar uitsluitend naar binnen gericht is. Het vertoon dat de twee mannen brengen - en vertoon is er zeer zeker wel - slaat naar binnen. Ze worden hun eigen speler en toeschouwer.

Toch zit je daar als publiek niet wezenloos bij. Op een bijna terloopse, maar briljant gemonteerde manier vertelt dit beeld immers veel over relaties tussen mensen: het in elkaars ogen kijken is tegelijk een vertoon en een daad van geloof. Zo zijn er de momenten waarop de twee dansers hanig tegen elkaar opgaan. Vertoon kortom. Maar er zijn ook verstilde momenten, waarin de dansers elkaars blik haast zonder bewegen peilen, met de kleinste beweging heen en weer bewegen rond elkaar. Zoeken naar een houvast, een evenwicht. Die tegengestelde momenten houden elkaar in een voortdurend fluctuerend spel van gefixeerde blikken in evenwicht. Een subtiel pareltje.

Pieter T'JONCK

Nog te zien in de Velinx Tongeren op donderdag 21 april om 20.30u. Inlichtingen: tel. 012/39.38.00 of www.develinx.be.