sarma

Niet langer onbekend en onbemind

Vijfde editie van het 'Junge Hunde'-festival in Monty

(tijd) - In het café van het Antwerpse kunstencentrum Monty, overdag kantine, heerst een gezellige drukte. De eerste artiesten van het 'Junge Hunde'-festival arriveren en schuiven mee aan tafel. Vanavond begint de vijfde editie van dit festival. Het geeft jonge theatermakers de kans hun werk in het buitenland te tonen. Dat ze meteen ook kunnen volgen wat hun collega's daar doen is meegenomen.

'Junge Hunde' ontstond als een samenwerkingsverband tussen theaters en kunstencentra in Europese steden als Ljubljana, Parijs, Leeds, Kopenhagen, Meiningen, Barcelona, Bergen, Milaan en uiteraard ook Antwerpen. Elke stad presenteert om beurt een 'aflevering' van het festival, steeds met een andere affiche. Een team van curatoren selecteert de kunstenaars in de verschillende steden en vaardigt die af naar het festival. Door de krachten te bundelen, en met wat financiële steun van de EU, slaagt het netwerk er net in de kost van zo'n internationaal festival te dragen. Het netwerk beperkt zich echter tot de organisatie en financiering van het festival zelf: voor inhoudelijke of logistieke steun zijn de kunstenaars nog steeds op zichzelf aangewezen.

Vraag is natuurlijk: wat is een jonge theatermaker. De dames van 'T.G.V' (Théâtre à grande vitesse) uit Parijs zijn bijvoorbeeld geen twintigers meer. Denis Van Laeken van Monty relativeert het begrip ook dadelijk: 'Ooit produceerden wij een voorstelling met Marina Abramovic, Michel Laub en Charles Atlas. Allerminst jonge kunstenaars of amateurs. Abramovic had bijvoorbeeld al twintig jaar ervaring als performance-artieste. Maar als theatermaker was zij een beginneling. En dat merkte je ook. Ze kon niet laten om te tonen wat ze in haar mars had. Ervaren artiesten daarentegen doen meer met minder. In de theaterdiscipline was ze dus 'jong'.'

Tussen twee stoelen

Maar zelfs dat standpunt is relatief. Magda Reiter en het ensemble T.G.V. hebben al meer dan twee of drie voorstellingen gemaakt. T.G.V. maakte er zelfs acht, vertelt Véronique Petit. Een klein gezelschap als het hare krijgt echter weinig speelkansen in Frankrijk. 'Wij vallen tussen twee stoelen. Ons werk is te informeel voor de Franse opvattingen over teksttheater. Daarom staan we als 'dans' geprogrammeerd, hoewel we geen dansers zijn'. 'Jong' is voor T.G.V. dus eerder synoniem van 'onbekend' en dus 'onbemind'. Nochtans lijkt de opzet van 'Who's black?', het stuk dat ze hier brengen, boeiend genoeg. 'Evelyne Pérard, een lid van onze groep is een halfbloed. De meeste mensen denken dat ze blank is, maar zelf ervaart zij zich als zwart. Als je daarover nadenkt, kom je al snel uit bij de vraag naar identiteit. In straatinterviews vroegen we mensen of ze zwart waren, of ze zich een zwarte voelden en wat ze daarmee associeerden. Daarna trokken we de straat op met de vraag of mensen vrouw waren, zich vrouw voelden en of ze een typisch vrouwelijk gebaar konden tonen. De resultaten verwerkten we in twee persoonlijke verhalen. Die brengen we op het podium.

Marie-Noëlle Deverre, een beeldend kunstenares, staat mee op podium. Ze omwikkelt een speelgoedbeertje met tape. Achteraf bevrijdt ze dat beertje uit dat omhulsel. Die actie lijkt op een bevalling. Het zijn middelen om te spreken over onze vraag wat identiteit is en hoe je ze kan representeren.' Trots tonen Petit en Deverre hun scenografie, een intrigerende verzameling van doorschijnende beertjes van kleefband, blonde pruiken en allerlei kleedjes. Het maakt je bepaald nieuwsgierig_

De Poolse Magda Reiter is wel een volbloeddanseres. Ze studeerde van 1996 tot 1999 aan PARTS in Brussel, en creëerde daar later het opgemerkte 'Attention'. In Polen werkte ze bij het gezelschap Dada Von Bzdülow, tot ze om amoureuze redenen verhuisde naar Slovenië. Daar vond ze onderkomen bij kunstencentrum 'Maska' van Emil Hrvatin. Ze creëerde er 'Forma Interrogativa', het duet met danseres Mateja Rebolj dat nu tijdens 'Junge Hunde' te zien is.

Stilstaan en omvallen

Magda Reiter: 'Dit stuk gaat over de twijfels die mij besluipen op dit punt in mijn leven. Ik voelde de nood om een nadere blik op mezelf te werpen. De beste weg daartoe is kijken in de spiegel die een ander je voorhoudt. Het stuk gaat over tonen of verbergen van zwaktes, over wijzer worden en de vraag of we wel echt wijzer worden. Het gaat kortom over ouder worden. De samenwerking met Mateja was een gelukstreffer: het stuk is echt de uitkomst van onze samenwerking. Ik hoop dat daar in deze voorstelling iets van doorschemert. Het kent veel verstilde momenten. De handeling balanceert steeds tussen stilstaan en omvallen. We zoeken de grens op waar je controle over jezelf verliest. Symboliek moet je daar niet achter zoeken. Er is natuurlijk een associatief verband tussen de vragen die ik mij vooraf stelde en de handeling, maar uiteindelijk moet de kijker zelf uit de smaak en vorm van de beweging zijn eigen betekenis distilleren. Hopelijk stemt die overeen met wat wij in de voorstelling wilden stoppen. Maar het hoeft niet.'

Pieter T'JONCK

'Junge Hunde' loopt in Monty, Montignystraat 3, 2018 Antwerpen van wo. 10 tot za. 13 dec., telkens vanaf 20u.,

met drie voorstellingen per avond.

Inlichtingen en reservering: www.monty.be of 03/238.91.81.