sarma

BRUSSEL -- Wim Vandekeybus ontmoette in 1989 tijdens het "Theater der Welt"_-festival in Hamburg een oude man, Karl Wegener, op een vlot aan de vismarkt. Hij filmt hem met een super-8-camera en dat is het begin van een vriendschap, die duurt, tot Wegeners dood in 1992. Wegener, of Carlo Verano met zijn "artiestennaam", was een belangrijke inspiratiebron voor Vandekeybus' voorstelling Immer das Selbe gelogen. Nu, bijna drie jaar na zijn dood, is er Alle Grössen decken sich zu, een stuk voor twee akteurs en twee dansers, gebaseerd op Wegeners leven.

Wegener moet, afgaande op zijn uitspraken in de voorstelling, een mislukt artiest geweest zijn. Hij ambieerde wel een carrière als danser, als operazanger, als bokser en als akteur, maar uiteindelijk schopt hij het niet verder dan wat schaarse optredens in een variété-teater en een hoofdrol in het Tiroolse boerendrama Der Weibsteufel van Karl Schönherr. Tussendoor sloeg hij zich met twaalf stielen en dertien ongelukken door het leven. Hij was bij voorbeeld matroos op de lange omvaart. Hij trouwde driemaal en scheidde de eerste twee keer al snel.

Op het ogenblik dat Vandekeybus hem ontmoette, was Wegener totaal berooid. Uiteindelijk liet Vandekeybus hem naar Brussel overkomen om hem betere levensomstandigheden te bieden. Dat Wegener ondanks zijn hoge leeftijd -- hij stierf op zijn 89ste -- en zijn miserie de moed blijkbaar niet liet zakken, lijkt alles te maken te hebben met zijn onwaarschijnlijke vermogen om te fabuleren en te fantazeren.

Wegener was een man met mytomane trekjes. Hij liet zich aanspreken als Carlo Verano, zijn "artiestennaam", en bleef zich gedragen als een gevierd kunstenaar, ongeacht zijn povere suksessen. Sporen van zijn schaarse optredens in een teater bleven zijn leefwereld bevolken, evenals de grote voorbeelden waarmee hij zich vereenzelvigde: Muhammed Ali, president Kennedy, enzovoort.

Kiespijn

De eigenaardigheden van de man moeten Wim Vandekeybus in die mate gefascineerd hebben dat hij in Alle Grössen decken sich zu de hele mytomane wereld van Wegener rekonstrueert.

Wegener wordt ontdubbeld in twee akteurs: Peter Kern en Thomas Lehnhart spelen Wegener en Verano. De Herr Baron en het meisje uit zijn verbeelding of herinnering, gespeeld door Inaki Aspillaga en Lieve Meeussen, lopen tussen deze twee door.

De grote voorbeelden van Wegener zijn op verschillende tv-schermen te zien. Het scènebeeld wordt voor het grootste deel in beslag genomen door de enorme hoop kleren, huisraad en memorabilia die Wegener in zijn huis verzameld had. Videobeelden roepen de sfeer op van zijn stad, Hamburg, of brengen gewoon wat extra sfeer.

Vandekeybus slaagt er, ondanks alle inspanningen, totaal niet in om iets van die fascinatie aan zijn publiek door te geven. Twee uur lang zit je te luisteren naar het gezeur van een oude man over hoe hij het allemaal ziet en/of zou doen als hij de kans maar had. Het soort ontmoeting dat je in het gewone leven als kiespijn kan missen, en op scène is het niet anders.

Alle illustratie daarbij, de tv-beelden, de akties van Aspillaga en Meeussen, de verrassingen van de scenografie, slagen er ternauwernood in om een ongelooflijk gevoel van verveling op afstand te houden. Vandekeybus is er niet in geslaagd om met zijn enscenering de povere kwaliteit van Wegeners verhaal op een ander plan te tillen.

Het enige wat je achteraf denkt, is dat de wereld er heel wat beter zou uitzien als er meer mensen met anderen begaan zouden zijn zoals Wim Vandekeybus -- en dat is niet ironisch bedoeld --, maar die warmmenselijkheid is duidelijk geen garantie voor spannend teater.

Nog te zien in de KVS tot en met 30 mei, telkens om 20 uur, in Monty in Antwerpen van l tot 3 juni om 20.30 uur en in Limelight in Kortrijk op 6 en 7 oktober. Tussendoor toernee in Nederland, Duitsland en Oostenrijk. De voorstelling wordt in het Duits gespeeld, er is een synopsis beschikbaar.